مطمئناً هنگام مطالعهٔ متون خودرویی با دو کلمهٔ بایتوربو (Bi Turbo) و توئین توربو (Twin Turbo) مواجه شدهاید. کلماتی که به معنای مجهز بودن پیشرانهٔ خودرو به دو توربوشارژر هستند؛ اما چرا خودروسازان از دو کلمهٔ متفاوت برای بیان دو توربو بودن پیشرانههای خود استفاده میکنند؟ تفاوت توئین توربو و بای توربو چیست؟ در ادامهٔ این مطلب به بررسی تفاوت میان سیستم بایتوربو و توئین توربو میپردازیم.
اگرچه به نظر بسیاری توئین توربو و بایتوربو تفاوتی با یکدیگر ندارند و هر دو بیانگر یک ترکیب هستند اما تفاوتی جزئی میان این دو سیستم توربو وجود دارد. بایتوربو به معنای استفاده از دو توربوشارژر مختلف در یک موتور است درحالیکه توئین توربو استفاده از دو توربوشارژر یکسان معنی میدهد. بهتر است کمی سادهتر بیان کنیم.
در سیستم بایتوربو پیشرانه دو توربوشارژر با اندازههای مختلف مجهز میشود؛ یعنی یک توربوشارژر کوچک و یک توربوشارژر بزرگ. توربوشارژر کوچک در دور موتور پایین و هنگامیکه گازهای اگزوز هنوز فشار زیادی ندارند مورداستفاده قرار میگیرد و چون دارای توربین کوچکتری است با فشار گاز پایین هم سریعاً دور گرفته و هوا را به پیشرانه تزریق میکند؛ اما پس از بالا رفتن دور موتور، توربوشارژر کوچک غیرفعال شده و توربوشارژر بزرگتر وارد مدار میشود. بدین ترتیب پدیدهٔ تأخیر توربو تا حد زیادی از بین میرود چراکه در هر دور موتوری حداقل یکی از توربوشارژرها فعال هستند.
در سیستم توئین توربو، هر دو توربوشارژر کاملاً یکسان بوده و یک اندازه دارند. در این سیستم هر دو توربوشارژر همزمان فعال هستند. سیستم توئین توربو عمدتاً در پیشرانههای V شکل مورداستفاده قرار میگیرد و هر یک از توربوشارژرها هوای موردنیاز یک ردیف از سیلندرها را تأمین میکنند. مثلاً در یک موتور V8 یک توربوشارژر هوای چهار سیلندر سمت چپ و توربوشارژر دیگر هوای چهار سیلندر سمت راست را تأمین میکند؛ بنابراین در این سیستم همچنان کمی تأخیر توربو وجود دارد که البته خودروسازان معتبر با استفاده از تکنولوژیهای جدید این تأخیر را به حداقل ممکن رساندهاند.
البته این نامگذاری همواره در همهٔ خودروسازان به این صورت رعایت نمیشود و ممکن است شرکتی بهصورت برعکس از آنها استفاده کند. بهعنوانمثال شرکت مازراتی برای پیشرانهٔ V6 مدل مراک از نام بایتوربو استفاده میکرد درحالیکه این موتور مجهز به دو توربوشارژر یکسان و هماندازه بود که هرکدام هوای موردنیاز یک ردیف سهتایی از سیلندرها را تأمین میکردند.
زمانی یک پیشرانه از دو توربو شارژر غیر هم اندازه استفاده کند به آن بای توربو گفته می شود .بعبارتی دیگر پیشرانه های توربوی معمولی دارای یک ایراد اساسی هستند .زمانی که دور پیشرانه خودرو پایین است میزان گاز های خروجی قدرت ،کافی برای به چرخش دراوردن پروانه را نخواهند داشت از همین رو توربو ها معمولا در دور های پایین در مدار قرار نخواهند گرفت همین امر موجب تاخیر در پیشرانه های توربو خواهد شد.
مهندسان به منظور بر طرف کردن این تاخیر از دو توربو غیر هم اندازه استفاده کرده اند تا بتوانند این تاخیر را تا اندازه کاهش دهند .در این سیستم توربوی اول از اندازه کوچکتری بهره می برد تا همان میزان گاز خروجی در دور های پایین برای چرخاندن پروانه اش کافی باشد اما وقتی که دور موتور بالا می رود توربو بزرگتر وارد مدار شده و توربوی کوچکتر غیر فعال می گردد. همین امر موجب می گردد تا اندازه زیادی تاخیر برطرف گردد و از همان ابتدا توربوها قدرت کافی را در اختیار راننده قرار دهند.